21.10.2024      96      0
 

Неміс тілі: жаңа көзқарас және жаңа көкжиектер


ХХІ ғасырда біз бірегей құбылыстың куәсі болып отырмыз, ол — көптілділік пен полиглотизмнің өркендеуі. Жаһандану және технологияның қарқынды дамуы әлемді өзара байланысты етеді. Ал бірнеше тілді білу пайдалы ғана емес, сонымен қатар қажетті дағдыға айналды. Бұл тұрғыда бірнеше тілді меңгерген тұлғалар жеке және кәсіби өсу үшін жаңа көкжиектер ашып, көрнекті және ықпалды бола бастады.

Қайта танымал болған тілдердің ішінде соңғы жылдары Қазақстанда өз маңызын жоғалтқан неміс тілі ерекше орын алады. Дегенмен, мемлекеттік бастамалардың арқасында жағдай өзгере бастады. 2020 жылдың қазан айынан бастап неміс тілі Қазақстанның жаңартылған білім беру бағдарламасына енгізілді: мемлекеттік білім беру стандарттарына (ҚР МЖМБС) өзгерістер енгізе отырып, жаңа оқу бағдарламалары әзірленді және оқушыларға тек ағылшын тілін ғана емес, басқа да шет тілдерін үйренуге мүмкіндік берілді. 2019 жылдың 1 қыркүйегінен бастап еліміздің 13 өңірі мектептерге неміс тілін енгізудің пилоттық жобасына қатысуда. Ірі қалаларда тілді тереңдетіп оқытуды ұсынатын DSD және Pasch мектептері ашылып, көптеген жылдар бойы жұмыс істеп келеді. Мұндай оқу орындарының түлектері Германия, Австрия және Швейцария университеттерінде оқуын жалғастыруға мүмкіндік беретін халықаралық «Тіл дипломын» алады. Неміс тілі барлық НЗМ екінші шет тілі ретінде оқытылады.

2020 жылы 6В01703 «Шет тілі: Негізгі мектептегі екі шет тілі (неміс тілі және ағылшын тілі)» білім беру бағдарламасы үшін мемлекеттік гранттарды бөлу форматы да өзгерді, бұл шет тілін икемді таңдауға мүмкіндік береді. Білім және ғылым министрлігі 04.09.2018 жылғы № 441 бұйрыққа сәйкес неміс тілі бойынша оқу құралдарына деген қажеттілікті бақылауды және неміс баспаларын тарта отырып, оқу-әдістемелік кешендерді (ОӘК) әзірлеуді қамтитын шаралар кешенін дайындайды.

«Көкжиек-Горизонт» баспа үйі оқулықтарды бейімдеуде айтарлықтай тәжірибеге ие бола отырып, Қазақстанда неміс тілінің жандануын қолдайды. 2011 жылдан бастап StudyInn компаниясы Cambridge University Press баспасымен бірлесіп ағылшын тілі оқулықтарын бейімдеу (Primary Colours, Messages және english in Mind), ал 2015 жылдан бастап Қазақстанның білім беру талаптарына сәйкес оқу материалдарының мазмұнын жаңарту бойынша жобаларды іске асыруда. Бүгінгі таңда Guess What, Eyes Open и Think for Kazakhstan сияқты танымал оқулықтар  бейімделді, бұл оларды жалпы білім беретін мектептерде пайдалануға мүмкіндік береді. 

Бүкіл елдегі мұғалімдер мен білім беру мекемелері неміс тілін үйрену үшін заманауи оқу материалдарына деген қажеттілікті білдірді, бұл сапалы және өзекті ресурстарға деген қызығушылықтың артып келе жатқанын көрсетеді.

Осы сұраныстарға жауап ретінде «Көкжиек-Горизонт» баспасы неміс тілін үйренушілерге арналған оқулықтардың жаңа желісін шығарады. Қазақстан мен Германияның жетекші ғалымдары мен тәжірибелі педагог-әдіскерлерінен құралған командалар танымал неміс басылымдарын бейімдеу бойынша жұмыс жүргізуде. Ernst Klett, Prima. Los,geht’s!  Corenelsen Verlag баспасының Logisch оқу материалдары 1-11 сынып деңгейлерін қамтиды және жоғары сыныптар үшін жаратылыстану және гуманитарлық профильдерді қамтиды. Барлық материалдар жан-жақты сараптамадан өтті және ел мектептерінде пайдалануға ұсынылды.

Неміс тіліндегі заманауи оқу-әдістемелік кешендерге негізгі оқулықтар, әртүрлі жаттығулары бар жұмыс дәптерлері, графикалық тапсырмалар және мұғалімдерге арналған әдістемелік нұсқаулықтар кіреді. Баспа ресурстарымен қатар uiq платформасында интерактивті оқулықтар ұсынылады, бұл оқу процесін қызықты әрі қолжетімді етеді.

Оқулықтардың әдістемелік-дидактикалық тұжырымдамасы коммуникативті тәсілге негізделген және оқытылатын тіл елдеріне де (Германия, Австрия, Швейцария) және Қазақстанға қатысты материалдардан тұрады, бұл екі елдің мәдени аспектілерін біріктіруге мүмкіндік береді. Аудио материалдар мен айтылым тапсырмаларын QR кодтары арқылы жүктеуге болады. Жоба жұмыстары да оқу процесінде  маңызды рөл атқарады, бұл білім алушыларға алған білімдеріне сүйене отырып, нәтижелерге қолжеткізуге мүмкіндік береді. Тақырыпты зерделеудің қорытынды кезеңінде дәстүрлі сабақтың ауқымын кеңейтетін және неміс тілінде басқа пәндерді меңгеруге ықпал ететін CLIL белгісі бар тапсырмалар беріледі.

Көптілді білім беру қазақстандық мектептерде уақыт өткен сайын танымал болуда, ал бұл  өз кезегінде оқушыларға өмірлік мақсаттары мен жоспарларына қарай шет тілін таңдауға мүмкіндік береді. Неміс тілі Германияда, Австрияда, Люксембургте, Бельгияда, Лихтенштейнде және Швейцарияда ресми тіл болып табылады және оны Еуропадағы ең танымал тілдердің бірі ретінде үйрену жаңа көкжиектер мен мүмкіндіктерге жол ашады, өмірдің әртүрлі салаларында перспективаларды нығайтады, мысалы,  білім беру, мәдени алмасу, сондай-ақ бизнес пен ғылым, әсіресе инженерия және IT салаларында.

Танкибаева М.Х., Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ ф.ғ. к., шет тілді білім беру әдістемесі кафедрасының доценті, «Көкжиек-Горизонт» баспасының «Неміс тілі» жобасының ғылыми жетекшісі, ҚР неміс тілі мұғалімдері Одағының президенті